آیت الله هاشمی علیا در تبیین معنای عبارت مورد نظر گفت: «شکاسه» به معنای سوء است؛ بنابراین امام سجاد(ع) در این بخش از دعا، از اخلاق بد به خدا پناه میبرد. پناه بردن از چیزی به خداوند به معنای خطرناک بودن آن امر است. اگر انسان تمام عبادات و مستحبات را انجام دهد ولی سوء خلق داشته باشد، هیچ ارزشی ندارد. سوء خلق انسان را جهنمی میکند. اگر رذائل اخلاقی موجب جهنمی شدن انسان نمیشد، امام معصوم از تکتک آنها به خدا پناه نمیبرد. مقابل سوء خلق، حسن خلق است که انسان را بهشتی میکند و ملاک و محور و ارزش تمام زیباییها و فضائل انسانی، از جمله علم است. خُلق یکی از صفات باطنی انسان است؛ یعنی باید در انسان ملکه شود تا نام خُلق بر آن صدق کند و به مجرّد یک بار و دو بار انجام دادن یک فعل، این حالت نفسانی انسان کشف نمیشود.
این استاد اخلاق در ضمن بیان اهمیت حسن خلق، به تربیت انبیای الهی توسط خداوند اشاره کرد که در رأس آنها پیامبر گرامی اسلام(ص) است که خود فرمود: «أدَّبَنِی رَبِّی فَأحسَنَ تَأدِیبِی؛ خدای من مرا تأدیب نموده و ادب مرا نیکو کرده است.». همچنین فرمود: «إنَّما بُعِثتُ لِاُتَمِّمَ مَکارِمَ الاَخلاقِ؛ من از آن رو برانگیخته شدم که اخلاق کریمه و صفات ستوده انسانی را در بشر به کمال برسانم.». ایشان در ادامه با استناد به چند روایت، نمونههایی از فضائل و مکارم اخلاقی پیامبر(ص) را بیان کرد که میتواند سرمشق و الگویی باشد برای تمام پیروان ایشان.
مؤسس حوزه علمیه قائم چیذر افزود: با رجوع به قرآن و کلمات معصومین(ع) و الگو گرفتن از اخلاق آنان، میتوان فضائل اخلاقی را به دست آورد. همچنین بر اساس آنچه بزرگان گفتهاند، انسان برای نیل به این مقصود، به مربی و معلم اخلاق نیاز دارد. آدمی اگر میخواهد با کمال آسایش به بهشت برسد، باید در این عالم خود را بسازد و با فضائل اخلاقی، به مقام انسانیت برسد. لذا انسان باید از خدا بخواهد به او توفیق خوش اخلاقی دهد و اگر اخلاق نیکویی دارد، خدای تعالی را از این بابت سپاس گوید.
نظر شما